ارزیابی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل ترکیبی ahp-fuzzy در راستای توسعه و امنیت شهری (مطالعه موردی: منطقه یک کلان شهر تهران)

کلان­شهرهای امروزی، در نقاط مختلف دنیا به دلایل متعدد همواره در معرض آسیب ناشی از مخاطرات طبیعی قرار دارند، یکی از انواع ناپایدار­ی­های دامنه­ای که هر ساله خسارات مالی و جانی فراوانی را بر سیستم­های اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی وارد می­کند، زمین لغزش است. در حال حاضر نیز هر ساله ده ها زمین لغزش در نقاط مختلف کشور رخ می دهد و مناطق مسکونی، راه ها و تأسیسات بسیاری را مورد تهدید قرار می دهد. روش تحقیق بر پایه روش توصیفی- تحلیلی و با انجام مطالعات کتابخانه­ای و میدانی و استفاده ازgis  و مدل ترکیبی (ahp-fuzzy) و به کمک نرم­افزار  expert     choice به تهیه نقشه پهنه­بندی خطر زمین لغزش در منطقه یک شهر تهران پرداخته شده است و به دنبال پاسخ به این سؤال است که فرآیندها و مخاطرات ژئومورفولوژیک زمین لغزش محدودکننده ی توسعه و امنیت منطقه یک کلان­شهر تهران کدام هستند؟ نقشه پهنه­بندی خطر زمین لغزش نشان می دهد که در آن، مناطق دارای خطر کم  و خیلی کم که 50 درصد محدوده مورد مطالعه را در بر می­گیرد، بیشتر منطبق بر محدوده شهری منطقه یک و خط القعر  آبخیزهای منطقه یک می­باشند. ولی مناطق دارای خطر خیلی زیاد و زیاد بیشتر منطبق بر قسمت­های شمالی و مرکزی محدوده و مناطق دامنه­ای مسلط بر منطقه یک می باشند. به طور کلی، هر چه از بالادست و شمال حوضه ها به سمت پایین دست و جنوب آبخیزهای منطقه یک، حرکت کنیم از میزان خطر زمین لغزش کم می شود. با توجه به نقشه نهایی به دست آمده از پهنه بندی خطر زمین لغزش و در راستای توسعه و امنیت شهری باید از ساخت و ساز در محدوده با خطر بسیار زیاد و زیاد و آبخیزهای دارای دامنه­های پرشیب و دارای پتانسیل زمین لغزش و همچنین حریم رودها در منطقه یک ممانعت به عمل آید و بایستی همه کاربری های مختلف شهری از جمله کاربری های مسکونی با استفاده از روش ها و تکنیک­های مهندسی پایدار شوند.